1 yaşından sonra d vitamini verilir mi

D vitamini nedir?

Vitaminler, büyüme gelişme, enerji metabolizması, bağışıklık sisteminin düzenlenmesi gibi pek çok durumda önemli işlevleri olan moleküllerdir. Vitaminlerin çoğu vücutta üretilemez ve dışarıdan alınması gerekir ancak D vitamini vücutta sentezlenebilir.

D vitamini de vücuttaki kalsiyum ve fosfat dengesini sağlayarak kemikleri güçlendiren bir moleküldür. D vitamini yağda eriyen bir vitamin olmakla birlikte, aynı zamanda bir hormon olarak da kabul edilmektedir. D vitamini yapısal olarak steroid hormonlara benzer.

D vitamini kaynakları bitkisel (D2, ergokalsiferol) ve hayvansal D (D3, kolekalsiferol) ve besinler olmakla birlikte, günlük ihtiyacımızın %90’ını deride ultraviole B (UBV) ışığı yardımıyla sentezlenen D vitamini (D3) oluşturur.

D vitamini, vücudun yediğimiz gıdalardan kalsiyum almasına yardımcı olan önemli bir vitamindir. Kalsiyum ve D vitamini birlikte güçlü kemikler oluşturmanıza yardımcı olur. D vitamini ayrıca kalp sağlığında ve enfeksiyonlarla mücadelede rol oynar. Bu yazı da çocuklarda D vitamini eksikliği, tedavisi konusunu anlatmaya çalışacağız.

Çocuklar neden D vitaminine ihtiyaç duyar?

Çocukların güçlü kemikler oluşturmak için D vitaminine ihtiyaçları vardır. D vitamini ayrıca yaralanma veya ameliyattan sonra kemiklerin iyileşmesine yardımcı olur.

D vitamini özellikle kemik sağlığı açısından çok önemlidir. Bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırır ve kemiklerin mineralizasyonunda rol oynar. D vitamini olmadan kalsiyumun sadece %10-15 ‘i ve fosforun yaklaşık %60’ı emilir. Hücre büyümesi ve farklılaşmasında da görev alır. Bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde ve inflamasyonu (iltihaplanma) azalttığına yönelik çalışmalar vardır.

Çocuklarda D vitamini kaynağı nereden geliyor?

Cildimiz güneşe maruz kaldığında vücudumuz D vitamini üretir. Yine de sadece güneşten yeterli D vitamini almak zor. Çoğu çocuk ve yetişkin, ister okulda ister işte olsun, iç mekanlarda çok zaman geçirir.

D vitamini eksikliği ne yemeli?

Vücudun ihtiyacı olan D vitaminin çoğu, deride güneş ışığı etkisi altında sentezlenir. Bunun yanında tüketilen besinlerden de D vitamini ihtiyacının bir kısmı karşılanır.

Vitamin D yönünden zengin olan besinler şunlardır;

• Balık yağı,
• Kırmızı et,
• Yumurta sarısı,
• Süt ve süt ürünleri,
• Vitaminlerle zenginleştirilmiş ürünler (kahvaltılık mısır gevreği gibi)'dir.

D Vitamini Takviyeleri

Yeterli D vitamini almak için, çocukların genellikle D vitamini veya D vitamini takviyesi içeren bir multivitamin alması gerekir.

Normal D vitamini kaç olmalıdır?

Ölçülen serum hidroksi-25 D vitamini düzeyinin 15 ng/ml altında olması D vitamini eksikliği olarak kabul edilir. Çocuklarda 15-20 ng/ml D vitamini düşüklüğü olarak kabul edilirken yetişkinlerde 30 ng/ml düzeyinin altı düşük olarak kabul edilir. Serum düzeyinin 100-150 ng/ml ve üzerinde olması ise intoksikasyon yani aşırı D vitamini konsantrasyonunu gösterir.

Çocuğumun ne kadar D vitaminine ihtiyacı var?

D vitamini uluslararası birimlerle (IU) ölçülür.

• Bir yaşından küçük bebeklerin günde 400 IU D vitaminine ihtiyacı vardır.
• Bir yaşından büyük çocukların günde 600 IU veya daha fazla D vitaminine ihtiyacı vardır.

Çocuğumun yeterli D vitamini almasına nasıl yardımcı olabilirim?

D vitamini yetersizliğinin önlenmesi için annelerin ve bebeklerin yeterli D vitamini almaları veya üretmeleri (bebek ve çocukların günde 20 dakikadan az olmamak üzere güneş ışığıyla temas etmesi) gereklidir.

Çocuklar güneşlendirilirken doğrudan güneş ışınlarına temas etmesi gereklidir ve camdan geçerek gelen ışığın D vitamini sentezi bakımından bir yararı yoktur. Güneşlendirme sırasında çocuğun başında şapka olması ve kol-bacakların çıplak olması gereklidir. Bebekler 6 ay sadece anne sütü almalı, ardından ek gıdalara geçişle birlikte kalsiyumdan zengin yoğurt ve peynir gibi süt ürünlerinin tüketimi teşvik edilmelidir.

D vitamini, vücudun güçlü kemiklerin temelini oluşturan bir mineral olan kalsiyumu emmesine yardımcı olur. D vitamini ile olanlardan farklı olarak, çocuklar genellikle diyetten yeterli miktarda kalsiyum alabilirler. Kalsiyum açısından zengin besinler arasında süt, peynir ve yoğurt bulunur. Gıda üreticileri genellikle kahvaltılık gevrekler, ekmek ve meyve suyu gibi gıdaları kalsiyumla takviye eder.

Çocukken ve gençken neredeyse tüm kemik yoğunluğumuzu oluştururuz. Kemik oluşturma süreci çoğunlukla 20 yaş civarında tamamlanır. Yetişkinler olarak hala eski kemiği yeni kemikle değiştiririz, ancak daha yavaştır. Zamanla kemiklerimiz zayıflar.

Güçlü kemiklere sahip çocukların, daha sonraki yaşamlarında kemik zayıflığından kaçınma şansı daha yüksektir. Bir ebeveyn olarak, çocukların sağlıklı kemikler için üç temel bileşeni almasını sağlayarak yardımcı olabilirsiniz: kalsiyum, D vitamini ve egzersiz.

D Vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar nelerdir?

• Raşitzm (rikets),
• Osteomalazi,
• Sık enfeksiyon geçirme,
• Kemik ve sırt ağrısı,
• Kemik kaybı,
• Saç dökülmesi,
• Yorgunluk,
• Kas ağrısı.

Raşitzm (rikets): Çocuklarda kemikte büyümeyi sağlayan kıkırdak dokunun mineralizasyonun düzgün olmamasıdır. D vitamininin yeterli seviyede olmaması, bağırsaktan kalsiyum emilimini azaltır. Buna bağlı olarak da gelişme döneminde kalsiyum ve fosfor mineralleri yardımıyla kemikleşmesi gereken kıkırdak doku bu dönüşümü gerçekleştiremez. Büyüme duraklar. Uzun kemiklerde eğrilmeler görülür. Riketsin kemik dışında bulguları da vardır.

Kandaki kalsiyum konsantrasyonun düşüklüğüne bağlı ciddi sorunlar oluşabilir. Riketsin tanısında kanda kalsiyum, fosfor, ALP (alkalen fosfataz) düzeylerinin ölçülmesi, el bilek grafisi çekilmesi kullanılabilecek yöntemlerdendir. Çocukluk çağında fark edilip tanı koyulması gereken bir hastalıktır. Tedavi edilmediği takdirde kalıcı iskelet deformitelerine, kemik iliğinin yeterli olmamasına bağlı anemi gibi durumlara yol açabilir.

Osteomalazi: Riketsin yetişkin formu gibi düşünülebilir. Kemikte büyüme tamamlandıktan sonra meydana gelen mineralizasyon bozukluklarını kapsar.

Sık enfeksiyon geçirme: D vitamini bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde rol oynadığından eksikliğinde kişi enfeksiyonlara açık hale gelmektedir.

Kemik ve sırt ağrısı: Vitamin D eksikliği olan kişilerde bacak, kaburga ve eklemlerde yer alan kemiklerde ağrı olma ihtimali normale göre artmıştır.

Kemik kaybı: Yaşlandıkça kemik kütlesinde azalma olacağından ilerleyen yaşla birlikte D vitamini ihtiyacı artar. Artan ihtiyaç yeterince karşılanmadığında kemik kaybına yol açar.

Saç dökülmesi: Vitamin ve mineral eksiklerinde sık karşılaşılan bir sorundur.

Yorgunluk: Yorgun hissetmenin pek çok sebebi olabilir. Azalmış D vitamini düzeyinin yorgunluğa ve dolayısıyla da hayat kalitesi üzerinde negatif bir etkiye yol açtığı söylenebilir.

D Vitamini eksikliğinde kimler risk grubundadır?

Güneş ışığına kısıtlı çıkma: Evden dışarı çıkamayan ya da çok az çıkabilen, güneş ışığını almayı engelleyen kıyafetler giyen kişiler yeterince ışık alamadığından Çocuklarda D vitamini eksikliği görülmesi açısından riskli gruba girerler.

Koyu renkli ten: Ten rengi koyulaştıkça deride melanin adı verilen pigmentin miktarı artar. Bu pigment derinin vitamin üretme kapasitesini azaltır. Buna bağlı olarak ten rengi koyu olan kişiler eksiklik açısıdından daha fazla risk taşır.

Bağırsak ile ilgili rahatsızlığı olanlar: Çölyak, kistik fibrozis, Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi bağırsak hastalıkları diyetle alınan D vitaminin emiliminde sorun yaratır. Aynı zamanda D vitamini yağda çözünen özellikte bir vitamindir. Bağırsak ile ilgili problemler yağ emiliminde de azalmaya sebep olur. Bu durumda D vitaminin çözünürlüğü ve emilimi azalır.

Çocuklarda D vitamini eksikliği nasıl tedavi edilir?

D vitamin eksikliği ciddi belirtilere sebep olmuyorsa ve serum 25-dihidroksi D vitamini seviyesi sınıra yakın düşükse diyette D vitamini açısından zengin yiyecekler tüketilerek ve D vitamini takviyeleri alarak sorun giderilebilir. Ancak özellikle yaşamın erken dönemlerindeki yani çocuklarda D vitamini eksikliği ciddi sorunlara yol açabilir. Bu durumda hasta kişinin D vitamini eksikliğinin tedavi edilmesi çok önemlidir.

D vitamini eksikliği olan çocuklarda:

• 3 aylıktan küçükse 90 gün süreyle günde 2000 IU D vitamini olacak şekilde,
• 3-12 aylıklarda 90 gün süreyle günde 2000 IU ya da tek doz şeklinde 50.000 IU D vitamini,
• 1-12 yaş aralığında 90 gün süreyle 3000-6000 IU ya da tek doz 100.000 IU D vitamini,
• 12 yaşından büyüklerde ise 90 gün süreyle 6000 IU ya da tek doz 150.000 IU vitamin D verilerek tedavi edilir. Bunlar tedavi dozlarıdır. Bunun yanında günlük idame dozlarının da eklenmesi gerekir.

1 yaşındaki bebeklere kaç damla D vitamini verilmeli?

D vitamini bebeklerde ne zaman kesilir?

Bebeklerde D vitamini verilmezse ne olur?

1 yaş D vitamini kaç olmalı?