Göz sulanması burun akıntısı ne iyi gelir

MEVS�MSEL ALERJ�K R�N�T

(BAHAR ALERJ�S�, NEZLES� � SAMAN NEZLES�)

                                                                            Do�.Dr.Jale Erten

 Bahar mevsimi ile birlikte hap��r�klar art�yor !!!

K�� mevsiminin ard�ndan bahar�n gelmesiyle birlikte hava �s�nmaya, do�a canlanmaya ba�l�yor. A�a�lar �i�ekleniyor, �imenler yemye�il oluyor, �i�ekler a��yor, ku�lar �t�yor �zellikle de �ocuklar i�in d��ar�da bulunmak i�erde bulunmaktan �ok daha e�lenceli oluyor. Baz� insanlar mevsim de�i�ikli�inin fark�na varmazken, baz�lar�nda baharla birlikte hap��r�k, burun � g�z ak�nt�lar� v.s. yani bahar alerjisi �ik�yetleri ba�l�yor.

BAHAR ALERJ�S� NED�R?

Baharla birlikte polenler artar. Bu aylarda �imen, ot, �i�ek ve a�a�lar�n �i�ek a�malar� ile birlikte polenler atmosfere yay�l�rlar sonunda a��z, burun, g�z ve ci�erlerimize kadar ula��rlar. �zellikle r�zg�rl� havalardan sonra polenler havaya daha �ok da��ld��� i�in �ik�yetler artar. Baz� s�s bitkilerinin �i�eklerinin polenleri ise a��r oldu�u i�in hava yolu ile da��lamazlar. Bunlar da ar� ve b�ceklerle �evreye yay�l�rlar. En tipik bahar alerjisi alerjik rinit �eklinde g�r�l�r.

V�cudumuzda alerjik reaksiyonlar�n olu�mas�na neden olan maddelere �alerjen� denir. (polen, k�f, toz, hayvan t�y�, akarlar v.b.) Alerjenler hedef organlarda (burun ve g�zlerde) bir tak�m biyokimyasal reaksiyonlara, salg�lara neden olurlar bunlardan biri de histamindir. Histamin v�cut s�v�lar�n�n damarlardan dokulara s�zmas�na neden olur. Bu da v�cutta genel ka��nt�, g�zlerde ya�arma, k�zar�kl�k, burunda t�kan�kl�k ve ak�nt�, akci�erde ise sekresyon art���, �ks�r�k, h�r�lt� vb. neden olur.

ALERJ�K R�N�T

Alerjik rinit (saman nezlesi); alerjenlerin hava yolu ile burnun i� k�sm�n� d��eyen ve mukoza ad� verilen dokuya yap��arak iltihaps�z yang�ya (inflamasyon) neden olur. Alerjik rinit �o�unlukla �m�r boyu devam eden, fakat ileri ya�larda �iddeti azalabilen bir hastal�kt�r. Belirli mevsimlerde (en �ok polenlerin u�u�tu�u bahar aylar�nda) ortaya ��kan tipine mevsimsel alerjik rinit ad� verilir. 19. Y�zy�lda hastal�k ilk olarak tan�mland���nda yanl�� bir isimlendirme ile �saman nezlesi� denmi�tir. Bunun nedeni polenlerin samanlar�n �zerine yap��mas� ve r�zg�rla da��lmas�d�r. Daha sonra hastal���n polenlerle ilgili oldu�u belirlenmi�tir. Polenler d���nda ev tozu, hayvan t�yleri, k�f mantarlar� (�mold� lar), kimyasal maddeler, klor, deterjanlar ve hava kirlili�i alerji yapabilir. Alerjik rinitin t�m bir y�l boyunca s�ren tipi vard�r ve perenial rinit olarak adland�r�l�r.

Alerjik rinit a��r bir hastal�k olmamas�na ra�men ki�iyi son derece rahats�z edebilir; uykuyu, yemek yeme ve ya�am �eklini olumsuz etkiler; okul ve i�g�c� kayb�na yol a�ar. Kent ya�am� alerjik hastal�klar�n g�r�lme oran�n� artt�rm��t�r. Bunda �evre kirlili�inin rol oynad��� d���n�lmektedir.

Alerjik rinit a��r bir hastal�k olmamas�na ra�men ki�iyi son derece rahats�z edebilir; uykuyu, yemek yeme ve ya�am �eklini olumsuz etkiler; okul ve i�g�c� kayb�na yol a�ar. Kent ya�am� alerjik hastal�klar�n g�r�lme oran�n� artt�rm��t�r. Bunda �evre kirlili�inin rol oynad��� d���n�lmektedir.

BAHAR NEZLES� NASIL ANLA�ILIR?

�zellikle histamin salg�lanmas� ile birlikte alerjik rinit belirtileri ba�lar.

Belirtiler;

• Hap��rma n�betleri
• Burun t�kan�kl���
• Burunda s�rekli ak�nt�
• G�zlerde ka��nt�, sulanma (konjonktivit)
• Burunda, dudakta, damakta ve bo�azda ka��nt�
• �ks�r�k
• Ba� a�r�s�
• G�z altlar�nda morluk

ALERJ� M�, SO�UK ALGINLI�I MI?

Burun ak�nt�s�, hap��rma ve �ks�r�k gibi bulgularla seyreden so�uk alg�nl��� ve alerji �ok kar��t�r�l�r. Bu iki hastal��� ay�rt etmenin tek yolu bekleyip g�rmektir. So�uk alg�nl��� genellikle k�sa s�rede ge�er, alerjik bulgular ise aylarca devam eder.

ALERJ�K R�N�T�N TANI VE TEDAV�S�

Alerji d���n�len durumlarda yukar�da saym�� oldu�umuz klinik bulgular�n yan�nda tan�y� kesinle�tirmek i�in baz� testlerin yap�lmas� gerekmektedir.

Bu testler 4 gruba ayr�l�r:

1.      Serolojik (kan) tetkik

2.      Deri testleri

3.      Burun sekresyonunun kimyasal analizi

4.      Burun i�ine allerjen maddelerle yap�lan uyar� testi

Alerjik rinit tedavisinde temel y�ntem t�m alerjik hastal�klarda oldu�u gibi alerjenden korunmakt�r. Alerji tan�s� do�ruland�ktan sonra uygun tedavi ba�lat�lmal�d�r. Tedavi 3 ayr� ba�l�k alt�nda toplanabilir:

1. Alerjen uyaranlarla temas�n kesilmesi,

2. �la� tedavisi

3. Hiposensibilizasyon (a�� tedavisi)

ALERJ�K R�N�T� OLAN HASTALARIN D�KKAT ETMES� GEREKENLER NELERD�R?     

�        Sigara i�meyin ve yan�n�zda i�irmeyin.

�        Tozlu ve polenli ortamlarda bulunmay�n, e�er bulunmak zorundaysan�z mutlaka maske kullan�n. Polen yo�unlu�u en �ok sabah erken saatlerde ve ak�am saatlerinde olmaktad�r. Bu saatlerde d��ar� ��kmamaya �al���n

�        Polenlerin u�u�tu�u mevsimlerde kap� ve pencerelerinizi kapal� tutun. R�zg�rl� havalarda evde kalmaya �al���n.

�        Burnun d�� k�sm�na ve g�z �evresine �ok ince bir tabaka �eklinde vazelin s�r�n,  polenler vazeline yap��makta ve b�ylece giri�leri engellenmektedir.

�        �zellikle kaloriferli evlerde kuru ev havas� alerjik rinitin k�t�le�mesine neden olabilece�inden, evde hava nemlendiricisi kullan�n.

�        Klimalarda kullan�lan filtreleri her ay de�i�tirin, alerjenleri tutan �zel filtreler al�n. Hava de�i�imini i�eride bulunan havay� kullanarak temizleyen, d��ar�daki havay� kullanmayan �zel klimalar� tercih edin.

�        Evinizde t�yl� hayvan ve bitki beslemekten ka��n�n.

�        Beden temizli�inize dikkat edin, d�zenli olarak el ve y�z�n�z� y�karsan�z v�cudunuza girmek �zere olan polenleri engellersiniz.

�        Yatmadan �nce du� almak, sa�lar� y�kamak yararl� olur.

�        Polen mevsiminde giysilerinizi a��k havada kurutmay�n. �apka ve ceketlerinizi daha s�k y�kay�n.

�        T�yl� ve y�nl� battaniyeler yerine pamuklu ve sentetik olanlar� tercih edin

�        Toz bar�nd�rabilecek tarzda kilim, hal� gibi ev e�yalar�n� kullanmamaya �zen g�sterin.

�        Polen mevsiminde arabada giderken pencereleri kapal� tutun.

4.      Kaynaklar:

1. www.cdc.gov/niosh/asthma/

2. www.aaaai.org/ (American Academy of Allergy Asthma and Immunology)

3. www.aafa.org (Asthma and Allergy Foundation America)

Web sayfas�n�n dizayn� Aytuna Devrim Canbul taraf�ndan yap�lm��t�r.  

Burun akıntısı ve göz sulanması neden olur?

Alerjik burun ve göz Akintisina ne iyi gelir?

Grip olunca göz yaşarması neden olur?

Göz sulanması nasıl geçer?