Basit usul e arşiv fatura nasıl kesilir

E-Ar�iv Faturalarda S�kl�kla Yap�lan Hatalar ve D�zeltme Yollar� | �rem AKSOY, SMMM | 15/1/2021

E-uygulamalar �teden beri meslek hayat�m�zda �nemli yer i�tigal etmesine ra�men, baz� �zellikli durumlar�n Kanun ve bu Kanunlara ba�l� olarak ��kar�lan Tebli�lerde yer almamas� nedeniyle pek �ok ma�duriyeti do�urmaktad�r. Bu yaz�m ile �zellikle E-ar�iv faturalar�n iptali, iadesi gibi �zellikli konular� Maliye Bakanl����n�n g�ncel bak�� a��s� ile de�erlendirmeye �al��t�m. Konuyu bu y�n�yle detayland�rmadan �nce temel bir ka� hususa da de�inmenin yerinde olaca��n� d���nd�m.

�

�

Bu yaz�da Gelir �daresi Ba�kal���nca son d�nemde verilmi� �zelgelerdeki g�r��lere �zellikle yer verilmi� olup, yaz�da;��

• 24.12.2020 tarihli �E-ar�iv faturas� kullan�c�s�n�n yanl�� d�zenledi�i fatura hk.� konulu
• 29.12.2020 tarihli �e-Faturaya tabi m�kellefe d�zenlenen e- Ar�iv fatura ve tahsilat makbuzu� konulu
• 29.12.2020 tarihli �e-Ar�iv Fatura iptali hk.� konulu

�zelgelerden yararlan�lm��t�r.

Fatura D�zenleme Mecburiyeti ve Tevsik Edici Belgeler

213 say�l� Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde, "Bu kanunda aksine h�k�m olmad�k�a, bu kanuna g�re tutulan ve ���nc� �ah�slarla olan m�nasebet ve muamelelere ait olan kay�tlar�n tevsiki mecburidir." h�km� yer almakta olup, s�z konusu kay�tlar�n, esas itibariyle, mezk�r Kanunun 229 ve m�teakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi birisi ile tevsik edilmesi gerekmektedir.

Bu kapsamda, mezk�r Kanunun;

- 229 uncu maddesi, "Fatura, sat�lan emtia veya yap�lan i� kar��l���nda m��terinin bor�land��� mebla�� g�stermek �zere emtiay� satan veya i�i yapan t�ccar taraf�ndan m��teriye verilen ticari vesikad�r.",

- 232 nci maddesinin birinci f�kras�nda, "Birinci ve ikinci s�n�f t�ccarlar, kazanc� basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan �ift�iler:

1. Birinci ve ikinci s�n�f t�ccarlara;

2. Serbest meslek erbab�na;

3. Kazan�lar� basit usulde tespit olunan t�ccarlara;

4. Defter tutmak mecburiyetinde olan �ift�ilere;

5. Vergiden muaf esnafa. satt�klar� emtia veya yapt�klar� i�ler i�in fatura vermek ve bunlar da fatura

istemek ve almak mecburiyetindedirler.",

- 234 �nc� maddesinin birinci f�kras�nda, "Birinci ve ikinci s�n�f t�ccarlar, kazanc� basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbab�n�n ve �ift�ilerin:

....

3. Vergiden muaf esnafa;

yapt�rd�klar� i�ler veya onlardan sat�n ald�klar� emtia i�in tanzim edip i�i yapana veya emtiay� satana imza ettirecekleri gider pusulas� vergiden muaf esnaf taraf�ndan verilmi� fatura h�km�ndedir. Bu belge, birinci ve ikinci s�n�f t�ccarlar�n, z�ti e�yalar�n� satan kimselerden sat�n ald�klar� alt�n, m�cevher gibi k�ymetli e�ya i�in de tanzim edilir."h�k�mleri yer almaktad�r.

Vergi m�kelleflerinin gelir, kurumlar ya da katma de�er vergilerinden m�kellefiyeti bulunanlar�n mal teslimi ve hizmet ifalar�nda Vergi Usul Kanununda say�lan fatura vb. belgeleri d�zenlemek, emtia veya hizmet sat�n alanlar�n da bu belgelere dayanarak harcamalar�na tevsik etmeleri zorunlu olup Vergi Usul Kanunda say�lanlar d���ndaki belgelerin tevsik edici belge olarak kabul� m�mk�n de�ildir.

Fatura D�zenleme S�resi

213 say�l� Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde faturan�n, sat�lan emtia veya yap�lan i� kar��l���nda m��terinin bor�land��� mebla�� g�stermek �zere emtiay� satan veya i�i yapan t�ccar taraf�ndan m��teriye verilen ticar� vesika oldu�u, 231 inci maddesinin (5) numaral� bendinde ise faturan�n, mal�n teslimi veya hizmetin yap�ld��� tarihten itibaren azami yedi g�n i�inde d�zenlenece�i, bu s�re i�erisinde d�zenlenmeyen faturalar�n hi� d�zenlenmemi� say�laca�� h�kme ba�lanm��t�r.

397 S�ra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�inin (3.) b�l�m�nde, e-Faturan�n yeni bir belge t�r� olmad���, ka��t fatura ile ayn� hukuki niteliklere sahip oldu�u a��kland�ktan sonra, "e-Fatura D�zenlenmesi ve �letilmesi" ba�l�kl� (5.) b�l�m�n�n ���nc� paragraf�nda, "M�kellefler e-Fatura d�zenlerken, bu Tebli�de belirtilmeyen hususlarda s�reler ba�ta olmak �zere Vergi Usul Kanunu ve ilgili di�er kanun ve d�zenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundad�r." a��klamas� yap�lm��t�r.

Buna g�re; faturan�n, mal�n teslimi ve hizmetin ifas�ndan itibaren yedi g�n i�erisinde d�zenlenmesi, s�z konusu yedi g�nl�k s�re azami s�re oldu�undan, bu s�reye riayet edilmemesi halinde bu s�reden sonra d�zenlenen faturan�n hi� d�zenlenmemi� say�lmas� ve muhataplar� hakk�nda Vergi Usul Kanununda �ng�r�len cezalar�n uygulanmas� icap etmektedir.

Faturan�n Elektronik Belge Olarak D�zenlenmesi, Elektronik Ortamda �letilmesi, Muhafaza Ve �braz Edilmesine �li�kin Usul Ve Esaslar

416, 421, 424 ve 433 s�ra numaral� Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�leri ile de�i�ik 397 s�ra numaral� Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�inde 213 say�l� Vergi Usul Kanununun Maliye Bakanl���na verdi�i yetkiye istinaden faturan�n elektronik belge olarak d�zenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ili�kin usul ve esaslar a��klanm��t�r.

397 s�ra numaral� Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�inin;

- 3 �nc� b�l�m�nde elektronik faturan�n (e-Fatura) yeni bir belge olmad���, ka��t fatura ile ayn� hukuki niteliklere sahip oldu�u,

- 5 inci b�l�m�nde faturalar�n elektronik belge olarak olu�turulmas� ve g�nderilmesinde uyulmas� gereken format ve standartlar�n http://www.efatura.gov.tr/ internet adresinde duyuruldu�u, Tebli�de belirlenen usul ve esaslar ile s�z konusu format ve standartlara uygun olarak d�zenlenmeyen, d�zenlense dahi e-Fatura Uygulamas� arac�l��� ile g�nderilmeyen veya al�nmayan herhangi bir elektronik belgenin,Vergi Usul Kanunu kapsam�nda d�zenlenmi� fatura h�km�nde olmad���,

M�kelleflerin e-Fatura d�zenlerken, Tebli�de belirtilmeyen hususlarda s�reler ba�ta olmak �zere Vergi Usul Kanunu ve ilgili di�er kanun ve d�zenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorunda oldu�u,

- 9 uncu b�l�m�nde ise Tebli�de yer alan usul ve esaslara ayk�r� bi�imde e-Fatura d�zenleyen m�kellefler hakk�nda, i�ledikleri fiile g�re Vergi Usul Kanununda �ng�r�len cezalar�n uygulanaca�� d�zenlemelerine yer verilmi�tir.

509 s�ra numaral� Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�i IV.1.1. Genel Olarak' ba�l�kl� b�l�m�nde; ''e-Fatura uygulamas�na kay�tl� m�kelleflerin, bu Tebli�in "V.7." ve "VIII." numaral� b�l�mlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, birbirlerine satt�klar� mallar ve ifa ettikleri hizmetler i�in d�zenledikleri faturalar� e-Fatura olarak g�ndermeleri ve almalar� zorunludur. e-Fatura uygulamas�na kay�tl� olan m�kellefler, uygulamaya kay�tl� olmayan m�kelleflere yapt�klar� mal teslimi ve hizmet ifas� i�in genel h�k�mler �er�evesinde ka��t ortamdaki fatura (e-Ar�iv uygulamas�na dahil olanlar/dahil olma zorunlulu�u getirilenler ise uygulamaya dahil olduklar�/zorunluluklar�n�n ba�lad��� tarihten itibaren e- Ar�iv Fatura) d�zenlemek zorundad�rlar.'' a��klamas� yap�lm��t�r.

Di�er taraftan, 421 s�ra numaral� Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�inin "Sorumluluk ve Cezai Yapt�r�mlar" ba�l�kl� b�l�m�nde de,

"5.3. Elektronik fatura ve elektronik deftere ili�kin olarak bu Tebli� ile getirilen zorunluluklara uymayanlar hakk�nda, Vergi Usul Kanununun ceza h�k�mleri tatbik olunur.

5.4. Elektronik fatura uygulamas�na d�hil olma zorunlulu�u getirilen m�kellefler elektronik fatura uygulamas�na kay�tl� olan di�er m�kelleflere k���t ortam�nda fatura d�zenleyemezler; d�zenlemeleri halinde k���t ortam�nda d�zenlenen bu faturalar hi� d�zenlenmemi� say�l�r."

d�zenlemeleri mevcuttur.

�ade Faturas� m�? Gider Pusulas� m�?

Mal�n iadesi, i�lemin ger�ekle�memesi, fatura i�eri�ine ili�kin itiraz gibi durumlarda, esas itibariyle, al�c�n�n m�kellef olmas� durumunda al�c� taraf�ndan iade faturas�, m�kellef olmamas� halinde ise sat�c� taraf�ndan gider pusulas� d�zenlenmesi suretiyle i�lem tesis edilmesi gerekmektedir.

E-Ar�iv Faturan�n �ptali

Vergi Usul Kanununun m�kerrer 242 nci maddesinin 2 numaral� f�kras�, 227 nci maddesinin birinci f�kras� ile m�kerrer 257 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (3) ve (4) numaral� bentlerinin verdi�i yetkilere dayan�larak, 30/12/2013 tarihli ve 28867 (M�kerrer) say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanan 433 No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�iyle, Vergi Usul Kanunu uyar�nca k���t ortam�nda d�zenlenmek, muhafaza ve ibraz edilmek zorunlulu�u bulunan faturan�n elektronik ortamda d�zenlenmesi ve ikinci n�shas�n�n elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imk�n tan�yan e-Ar�iv Uygulamas�na ili�kin usul ve esaslar belirlenmi� olup, s�z konusu Genel Tebli� kapsam�nda elektronik ortamda mali m�h�r/elektronik imza ile imzalanarak d�zenlenen e-Ar�iv Faturalar� �zerinde sonradan herhangi bir de�i�iklik yap�lmas� m�mk�n bulunmamaktad�r.

e-Ar�iv Faturada yer alan "al�c� ad-soyad/unvan", "vergi kimlik numaras�" bilgilerinin hatal� oldu�u veya �r�n�n al�c�s�na g�nderilmesine ra�men al�c�s�na ula�madan geri d�nd��� durumlarda; bu durumlar�n tevsiki i�in gerekli belge ya da dok�manlar�n (kargo iade belgeleri vb. tevsik edici belgeler) bulunmas� ve ayn� hesap d�nemi i�inde olmas� �art�yla ilgili e-Ar�iv Faturaya ait iptal bilgilerinin e-Ar�iv Raporunun "iptal" eleman�na(alan�na) eklenmesi ile e-Ar�iv Faturan�n teknik olarak iptal edilmesi m�mk�nd�r.

Al�c�s� Taraf�ndan �ade Faturas� D�zenlenmesi

Al�c�s� taraf�ndan iade faturas� d�zenlenmesi veya vergi m�kellefiyeti olmayan nihai t�keticiye gider pusulas� d�zenlenerek iade i�leminin yap�labildi�i durumlarda; e-Ar�iv Faturalar�n iptal edilmesi veya de�i�tirilmesi m�mk�n bulunmay�p s�z konusu faturalar ge�erli olup, bu belgelerin muhasebe kay�tlar�na, beyanlara konu edilmesi gereken has�lat belgeleri olarak dikkate al�nmas�, iade i�lemine ili�kin d�zenlenen iade faturalar� veya gider pusulas�n�n da muhasebe kay�tlar� ve beyanlar a��s�ndan has�lat d�zeltici belgeler olarak kullan�lmas� m�mk�n bulunmaktad�r.

E-Fatura Olarak D�zenlenmesi Gereken Faturan�n E-Ar�iv Olarak D�zenlenmesi

e-Fatura olarak d�zenlenmesi gerekirken e-Ar�iv fatura olarak d�zenlenen faturalar�n hi� d�zenlenmemi� say�lmas�, i�lemi do�ru bir �ekilde yans�tmas� ko�uluyla faturada yaz�l� mal ve/veya hizmetin teslim edilmedi�i anlam�na gelmeyece�i gibi, faturaya konu harcamalar�n tevsikinde kullan�lmas�na da engel te�kil etmeyecektir.

�te yandan, hi� d�zenlenmemi� say�lan s�z konusu faturalar i�in Vergi Usul Kanununun ceza h�k�mlerinin tatbik olunaca�� tabiidir.

SONU�:

�e-Faturaya tabi m�kellefe d�zenlenen e-Ar�iv fatura ve tahsilat makbuzu� konulu �zelgeye g�re; e-Fatura olarak d�zenlenmesi gerekirken e-Ar�iv fatura olarak d�zenlenen faturalar�n hi� d�zenlenmemi� say�lmas�, i�lemi do�ru bir �ekilde yans�tmas� ko�uluyla faturada yaz�l� mal ve/veya hizmetin teslim edilmedi�i anlam�na gelmeyece�i gibi, faturaya konu harcamalar�n tevsikinde kullan�lmas�na da engel te�kil etmeye�i belirtilmi�tir. �te yandan, hi� d�zenlenmemi� say�lan s�z konusu faturalar i�in Vergi Usul Kanununun ceza h�k�mlerinin tatbik olunaca��n�n tabii oldu�u sakl�d�r.

�E-Ar�iv Fatura iptali hk.� konulu �zelgeye g�re; al�c�s� taraf�ndan iade faturas� d�zenlenmesi veya vergi m�kellefiyeti olmayan nihai t�keticiye gider pusulas� d�zenlenerek iade i�leminin yap�labildi�i durumlarda; e-Ar�iv Faturalar�n iptal edilmesi veya de�i�tirilmesi m�mk�n bulunmay�p s�z konusu faturalar ge�erli olup, bu belgelerin muhasebe kay�tlar�na, beyanlara konu edilmesi gereken has�lat belgeleri olarak dikkate al�nmas�, iade i�lemine ili�kin d�zenlenen iade faturalar� veya gider pusulas�n�n da muhasebe kay�tlar� ve beyanlar a��s�ndan has�lat d�zeltici belgeler olarak kullan�lmas� m�mk�n bulunmakta oldu�u belirtilmi�tir.

�E-ar�iv faturas� kullan�c�s�n�n yanl�� d�zenledi�i fatura hk.�� konulu �zelgeye g�re; al�c�s� taraf�ndan iade faturas� d�zenlenmesi veya vergi m�kellefiyeti olmayan nihai t�keticiye gider pusulas� d�zenlenerek iade i�leminin yap�labildi�i durumlarda; e-Ar�iv Faturalar�n iptal edilmesi veya de�i�tirilmesi m�mk�n bulunmay�p s�z konusu faturalar ge�erli olup, bu belgelerin muhasebe kay�tlar�na, beyanlara konu edilmesi gereken has�lat belgeleri olarak dikkate al�nmas�, iade i�lemine ili�kin d�zenlenen iade faturalar� veya gider pusulas�n�n da muhasebe kay�tlar� ve beyanlar a��s�ndan has�lat d�zeltici belgeler olarak kullan�lmas� m�mk�n bulunmakta oldu�u belirtilmi� olup, bununla birlikte m�kelleflerin �zelgede belirtilen i�lemlere ait muhasebe kay�tlar�n�; muhasebenin temel kavramlar�na, muhasebe politikalar�n�n a��klanmas� ve mali tablolar ilkelerine,tekd�zen hesap plan� ve i�leyi�ine ili�kin yap�lan d�zenlemelere ve kay�tlar�n kanuni s�relerinde yap�lmas� hususunda mevzuat h�k�mlerine uygun olarak yapmalar� gerekmekti�inin alt� �izilmi�tir.

Kaynak�a:

https://tvdb.gib.gov.tr/vdbozelge?search_text=&ozelge_ilgili_kanun=80326&ozelge_op=Ara&edit_or=&edit_phrase=&edit_negative=&form_build_id=form-FtP80zb7Uemu7F7fTjhu8Y13xd_njVBVKGZ2tseEzH0&form_id=vdb_ozelge_search_form&sort=desc&order=Tarih#721

Basit usulde e

Basit usule tabi olan fatura kesebilir mi?

E

E