5 yıl dolmadan ev satılırsa ne olur

Gayrimenkulünü Beş Yıl İçinde Satanlar Vergi Ödeyecek

Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi
Alomaliye.com Yayın Kurulu Başkanı
[email protected]

Gerçek kişilerin satın alınma tarihinden itibaren beş yıl içinde sattığı gayrimenkullerden elde ettiği kazanç için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekiyor. Beyan edilecek rakam, “safi değer artışı” hesaplanarak bulunur…

BİR önceki yıla ilişkin olup, bir sonraki yılın Mart ayında beyan edilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi; gerçek kişilerce bir takvim yılında elde edilen ticarî kazanç, ziraî kazanç, ücret, serbest meslek kazancı, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlar olmak üzere yedi gelir unsurundan oluşuyor. Gerçek kişilerin, gayrimenkullerini beş yıl içinde satmaları halinde elde edilen kazançları vergiye tabidir. Mart ayına girmiş olduğumuz bu süreçte, 2021 yılı içinde satılan gayrimenkullerin satışından elde edilen değer artış kazancının yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi de gerekiyor.

DEĞER ARTIŞ KAZANCININ TESPİTİ

Gelir Vergisi Kanunu’na göre; gerçek kişilerce ivazsız (karşılıksız) iktisap edilenler hariç, gayrimenkul niteliğindeki (iş yeri, konut, arsa) mal ve hakların iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançları değer artışı kazancının konusunu oluşturur. Beş yıllık sürenin hesabında takvim günü esas alınmaktadır.

Elden çıkarmadan maksat ise, gayrimenkul niteliğindeki mal ve hakların satılması, bir bedel karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasıdır.

Değer artışı kazancında vergilendirilecek kazanca “safi değer artışı” denilmektedir. Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla (eşya, mal vb.) sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından,

Elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedeli, elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının üzerinde kalan giderler ile ödenen vergi ve harçlarının düşülmesi suretiyle bulunmaktadır,

Maliyet bedelinin tespit edilememesi halinde maliyet bedeli yerine; Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek bedel, kazancı bilanço veya işletme hesabı esasına göre tespit edilen işletmelerde ise son bilançoda veya envanter kayıtlarında gösterilen değer esas alınır.

ENDEKSLEME VE İSTİSNA VAR

Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarıldığı ay hariç almak üzere Türkiye İstatistik Kurumu’nca belirlenen Yurt İçi-Üretici Fiyat Endeksi (YI-UFE) artış oranında artırılarak tespit edilir. Endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekmektedir.

Endeksleme sonucu tespit edilen değer artışı kazançlarının beyan konusu edilip edilmeyeceği, elde edilen iradın istisna haddinin altında kalıp kalmadığına bağlıdır. Satışın yapıldığı yıl için belirlenen istisna tutarının (2021 yılı için 19 bin lira) altında kalan kazançlar için yıllık beyanname verilmeyecektir. İstisna haddini aşan tutarda gelir elde edilmesi halinde ise yıllık beyanname verilecek ve istisna tutarı beyan edilen gelirden düşülebilecektir.

KONUYA İLİŞKİN ÖRNEKLER

Örnek 1: Mükellef (A) 10.12.2020 tarihinde 400 bin liraya satın almış olduğu gayrimenkulü, 10.7.2021 tarihinde 500 bin liraya satmıştır. Buna göre mükellef, söz konusu gayrimenkulü alış tarihinden itibaren beş tam yıl geçmeden satmış olduğundan, elde ettiği kazanç değer artışı kazancı olarak vergiye tabi olacaktır.

Örnek 2: Mükellef (B) 11.08.2018 tarihinde kendisine miras yoluyla intikal eden apartman dairesini, 16.10.2021 tarihinde satmıştır. Satışa konu apartman dairesinin ivazsız olarak (veraset yoluyla) intikal etmesi nedeniyle mükellefin bu satıştan elde ettiği gelir; değer artışı kazancı olarak vergilendirilmeyecektir.

Örnek 3: Mükellef 01.06.2017 tarihinde 300 bin liraya satın almış olduğu gayrimenkulü 01.02.2021 tarihinde 600 bin liraya satmıştır Bu durumda söz konusu gayrimenkul beş yıllık süre dolmadan elden çıkarıldığı için mükellef adına oluşacak değer artış kazancı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

Gayrimenkulün alış bedeli 300.000 TL
Gayrimenkulün satış bedeli 600.000 TL
Gayrimenkulün endekslenmiş maliyet bedeli [300.000 x (583,38 /312,21)] 560.565 TL
Safi değer artış kazancı (600.000 – 560.565) 39.435 TL
Vergiden istisna tutar 19.000 TL
Vergiye tabi matrah (37.297,53 – 19.000) 20.435 TL
Hesaplanan gelir vergisi 3.065,25 TL

İktibas: Paradergi

5 yıl dolmadan ev satılırsa ne olur

Ev aldıktan sonra ne zaman satabilirim?

Çünkü kayıtlarda alıcı adına bir tapu bulunmaz ve satış gerçekleşemez. Yönetmelikle belirlenen şartlara göre konut projelerinde evler, en geç 36 ay içerisinde teslim edilmelidir. Yani bugün bir konut projesinden ev satın alan alıcı, en fazla 3 yıl sonra bugün evini satabilecek hale gelir.

Gayrimenkul kaç yıl içinde satılırsa vergi?

Gerçek kişilerin, gayrimenkullerini beş yıl içinde satmaları halinde elde edilen kazançları vergiye tabidir. Mart ayına girmiş olduğumuz bu süreçte, 2021 yılı içinde satılan gayrimenkullerin satışından elde edilen değer artış kazancının yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi de gerekiyor.

Ev satarken ne kadar vergi öderim?

Vergi oranı, alış ve satış fiyatı arasındaki farka göre %35'e varabilir. Bu nedenle ev alım satımı yaparken evin gerçek bedeli yansıtılmalıdır.

Bir yıl içinde kaç tane ev alıp satabilirim?

İşletmelerin yıllık ev satma sayısı hakkında kanunen konulmuş bir sınırlama bulunmuyor. Yalnızca satışı gerçekleştirilen her konut için vergi ödemelerin tamamlanması gerekiyor. Bir vatandaşın farklı sebeplerle yıl içerisinde birden fazla ev satışı gerçekleştirmesi kanunen direkt ticari faaliyet niteliği taşımıyor.