Microsoft word programında oluşturulan metin türündeki belgenin uzantısı

Belgelerle çok çalışan biriyseniz, .doc, .ppt, .txt vb. uzantıların ne anlama geldiğini zaten biliyorsunuzdur. Ancak dosya uzantıları hakkında A’dan Z’ye bilgi almak istiyorsanız, iddia ediyoruz, bu yazı sizin için birçok yönden bilgilendirici olacaktır.

• 1 Dosya Uzantısı Nedir? Ne İşe Yarar?
• 2 En Çok Kullanılan Dosya Uzantıları
  • 2.1 1. Belge Dosyaları
  • 2.2 2. Görüntü Dosyaları
  • 2.3 3. Ses Dosyaları
  • 2.4 4. Video Dosyaları
  • 2.5 4. Dosya Arşiv Formatları
• 3 Dosya Açma Programları
  • 3.1 1. Free Opener
  • 3.2 2. File Viewer Lite
  • 3.3 3. Open Freely
• 4 Dosya Uzantısı Nasıl Değiştirilir?
• 5 Dosya Uzantılarını Değiştirmek için Kullanabileceğiniz Program/Siteler
  • 5.1 1. Video Uzantılarını Değiştirmek
  • 5.2 2. Görüntü Uzantılarını Değiştirmek
  • 5.3 3. Sesi Uzantılarını Değiştirmek
  • 5.4 4. Belge Uzantılarını Değiştirmek

Dosya Uzantısı Nedir? Ne İşe Yarar? 

Dosya uzantısı, bilgisayarınızdaki bir belgede gördüğünüz son karakterlerdir. Örneğin, belgenizi ‘belge’ olarak adlandırdıysanız, bu dosya ismi belge.txt gibi görünecektir. Bu, dosyanın bir metin belgesi olduğu anlamına gelir. 

Dosya uzantısı, Windows veya macOS gibi bir işletim sisteminin, dosyanın bilgisayarınızdaki hangi programla ilişkili olduğunu belirlemesine yardımcı olur.

En Çok Kullanılan Dosya Uzantıları

Bir veya daha fazla uygulamayla ilişkili binlerce dosya uzantısı vardır. Daha yaygın olan dosya uzantılarından bazılarını, dosya türleriyle ilişkili olarak sizin için listeledik:

1. Belge Dosyaları

.txt

.txt uzantısı, düz metin dosyaları için kullanılır.

.doc

Bir .doc dosyası oluşturmak, düzenlemek veya görüntülemek için genellikle Microsoft Word’e ihtiyacınız vardır, ancak Open Office ve LibreOffice gibi bazı alternatif uygulamalar da bu dosyaları okuyabilir.

.docx

Eski .doc dosya biçiminin yerini alan, .docx dosyası oluşturmak, düzenlemek veya görüntülemek için genellikle Microsoft Word’e ihtiyacınız vardır, ancak Open Office ve LibreOffice gibi bazı alternatif uygulamalar da bu dosyaları okuyabilir.

.pdf

PDF veya Portable Document Format; yazı tipleri, resimler, düzen, kağıt boyutu vb. bir belgeyi işlemek için gereken her şeyi içerir. PDF formatı herhangi bir ortamda tam olarak aynı şekilde görüntülenir.

PDF’ler çeşitli şekillerde oluşturulabilir. Adobe Acrobat, PDF’leri düzenlemek ve yazmak için standart uygulamadır, ancak alternatifleri mevcuttur. Mac’lerde ‘Önizleme’ uygulaması PDF’leri görüntüleyebilir ve Windows 10, bir PDF görüntüleme uygulaması olan Reader’ı bünyesinde barındırır.

.html

HTML, web sayfaları için kullanılan bir biçimlendirme dilidir. Aslında hem bir dil hem de bir dosya formatıdır. HTML dosyaları metin tabanlıdır ve düz metin düzenleyicide görüntülenebilir.

HTML, web’in dilidir. Görüntülediğiniz her web sitesinde perde arkasında HTML bulunur.

Diğer belge formatları

.ppt ve .pptx: Microsoft PowerPoint tarafından kullanılan dosya biçimleridir.

.indd – InDesign Document: Adobe’nin InDesign uygulamasında proje için kullanılan tescilli dosya formatıdır.

.azw: Amazon’un Kindle e-kitap biçimidir.

.tex – LaTeX: Belge hazırlama yazılımıyla birlikte kullanılan metin tabanlı dosya biçimidir. LaTeX çoğunlukla matematik ve bilim alanlarında akademik yayıncılar tarafından kullanılır, ancak bazen diğer disiplinlerdeki kitap yayıncıları tarafından da kullanıldığı olur.

.mobi: Mobi dosyaları başka bir e-kitap formatıdır, ancak Amazon Kindles’ta okunabilir. Açık bir formattır, bu nedenle diğer cihazlar bunları okuyabilir.

.epub: Epub dosyaları, bir e-okuyucuda okunmak üzere tasarlanmış e-kitaplardır.

.md: Markdown, HTML’nin tüm ekstra karakterlerini yazmak zorunda kalmadan HTML belgeleri oluşturmayı kolaylaştıran bir belge yazma dilidir.

2. Görüntü Dosyaları

.jpg, .jpeg

JPEG, görüntüdeki verileri sıkıştıran bir görüntü dosyası biçimidir. Kalite kaybına neden olur, ancak JPEG sayesinde çok büyük bir görüntü nispeten küçük bir dosyaya kaydedilebilir.

JPEG formatını kullanan dosyalar, birkaç dosya adı uzantısıyla bulunabilir:

• .jpg
• .jpeg
• .jpe
• .jif
• .jfif
• .jfi

.bmp

Bitmap, tarama görüntülerinin saklandığı bir dosya biçimidir, herhangi bir sıkıştırma yapmadan resmin özelliklerini tutar.

.tif, .tiff

TIFF veya Tagged Image File Format, renk derinliği ve diğer özellikleri nedeniyle grafik tasarımcılar ve diğer tasarım profesyonelleri arasında popüler olan yüksek kaliteli bir bitmap biçimidir.

.gif

GIF veya Graphics Interchange Format, başka bir bitmap (tarama) görüntü formatıdır. Basit, fotografik olmayan görüntülerde çok popülerdir. .gif dosyalarının en popüler özelliği, çok kısa video döngülerinin başka türlü statik bir görüntüye gömülmesine izin vererek canlandırılabilmeleridir.

.png

PNG veya Portable Network Graphics, GIF dosya biçimine göre bir iyileştirme olarak tasarlanmıştır. Çok daha geniş bir renk paletine sahiptir ve şeffaflığı destekler, bu da onu her türlü grafik tasarım ve yayıncılık işi için çok popüler hale getirmiştir. PNG, görüntü kalitesini düşürmeden dosya boyutunu küçük tutmaya yardımcı olan kayıpsız sıkıştırma sağlar.

.svg

SVG veya Scalable Vector Graphic, XML tabanlı bir resim dosya uzantısıdır.

İkonlar, logolar, tipografi, çizgi sanatı ve diğer fotografik olmayan görüntüleri içeren grafik tasarım çalışmaları için popülerdir. SVG ayrıca HTML’ye ve dolayısıyla doğrudan web sayfalarına da dahil edilebilir.

Diğer Görüntü Formatları

.ai: Bir vektör grafik düzenleme programı olan Adobe Illustrator için proje dosyası formatıdır.

.psd: Bir görüntü düzenleme formatı olan Adobe Photoshop için proje dosyası formatıdır.

.ico: Masaüstü simgeleri ve web sitesi “faviconları” için kullanılan görüntü dosyası formatıdır.

3. Ses Dosyaları

.wav

WAV dosya formatı; mikrofon veya dijital sentezleyici tarafından kaydedilen ses dalgalarının yüksek kaliteli dijital üretimini kayıpsız olarak koruyan, sıkıştırılmamış bir ses formatıdır. Çoğunlukla ham ses örnekleri ve kısa uygulama içi ses efektleri için kullanılır.

.mp3

Taşınabilir müzik keyfi için en popüler ses biçimlerinden biri olan .mp3 biçimi, dosya boyutunu küçültmek için kayıplı sıkıştırma kullanır.

.aac

AAC veya Advanced Audio Coding, .mp3’e bir geliştirme olacak şekilde tasarlanmıştır. Kayıplı sıkıştırılmış bir ses formatıdır, ancak genellikle aynı bit hızında ve dosya boyutunda daha iyi ses kalitesi üretir. AAC, iTunes tarafından kullanılır.

.midi, .mid

MIDI veya Musical Instrument Digital Interface, tam olarak bir ses formatı değildir, müzik bilgisinin kaydedilmesi için bir veri formatıdır.

4. Video Dosyaları

.webm

WebM, web sitelerine gömülü (özellikle HTML5 videolar için) nispeten kısa video kliplerle kullanılmak üzere tasarlanmış açık bir video uzantı formatıdır. YouTube, videoyu WebM formatında görüntüler.

.flv

Flash Video, Adobe Flash oynatıcı ile web üzerinden video akışı sağlamak için kullanılan bir formattır.

.mov, .qt

QuickTime Movie formatı, Apple’ın QuickTime ortamı ve QuickTime film oynatıcısı tarafından kullanılan bir video formatıdır. QuickTime kavramsal olarak Flash ortamına benzer.

.avi

AVI veya Audio Video Interleave, web’de yaygın olarak benimsenen en eski video formatlarından biridir. Sıkıştırılmamış olduğundan, çok uzun videolar için özellikle iyi bir format değildir. Genellikle web üzerinden akış için kullanılmaz.

.rm

RealMedia oynatıcı için özel bir video formatıdır ve esas olarak içerik akışı için kullanılır.

.wmv

Windows Media Video formatı Microsoft tarafından web üzerinden video akışında kullanılmak üzere RealMedia formatına rakip olarak tasarlanmıştır.

.mpg, .mpeg

Motion Picture Expert Group tarafından geliştirilen video uzantı formatı olan MPEG, dünyada en yaygın uygulanan ses / video kodlama formatıdır.

MPEG dosyaları çok çeşitli dosya uzantılarıyla bulunabilir:

.mpg

.mpeg

.mp1

.mp2

.mp3

.m1v

.m1a

.m2a

.mpa

.mpv

.mp4

MP4, MPEG’in benzeridir ve QuickTime video formatını temel alır. Önceki MPEG formatlarıyla karşılaştırıldığında, daha iyi sıkıştırmaya, daha yüksek kaliteye (daha az kayıp) sahiptir ve altyazılar ve bölüm başlıkları gibi daha fazla meta veri taşıyabilir.

4. Dosya Arşiv Formatları

Sıkıştırma ve arşivleme biçimleri, dosyaların boyutunu küçültmek ve birden çok dosyayı tek bir dosyada toplamak için kullanılır. Bu formatlar, dosyaları göndermeyi, almayı, yüklemeyi ve indirmeyi kolaylaştırır.

Dosya arşiv formatları aşağıdakileri içerir:

.zip: En popüler dosya sıkıştırma formatıdır.

.exe: Kendiliğinden açılan arşivler için kullanılır.

.dmg: Mac OSX uygulamaları için kullanılan, kendiliğinden açılan bir dosya formatıdır.

Diğer dosya arşiv formatları ise; .rar, .jar, .gzip, .katran ve .7z’dir.

Dosya Açma Programları 

Windows, belirli bir dosyayı açmak için hangi programı kullanacağını söylemek için dosya ilişkilendirmesini kullanır. Bir simgeyi, ilişkili olduğu programın dışında bir program kullanarak açmak istediğinizde, ‘Birlikte Aç’ komutundan yararlanabilirsiniz.

Nasıl mı?

1. Açmak istediğiniz simgeye sağ tıklayın.
2. Kısayol menüsünden ‘Birlikte Aç’ alt menüsünü seçin.
3. Dosyayı açmak için istediğiniz programı seçin.
4. Dosya istediğiniz programda açılır.

Kullanmak istediğiniz program ‘Birlikte Aç’ alt menüsünde değilse, menünün en altında bulunan ‘Varsayılan Programı Seç’i tıklayın. Daha sonra dosyayı açmak için kullanmak üzere programlara göz atabilirsiniz.

Mac OSX kullanıyorsanız, yine yukarıdakilere benzer işlemler yapmanız gerekecektir. Fakat hala istediğiniz dosyayı açamıyorsanız, hemen hemen her dosyayı açmanıza yardımcı olacak birkaç dosya açma programını sizin için listeledik:

1. Free Opener

Free Opener, çok basit ve kullanımı kolay bir kullanıcı arayüzüne sahip bir dosya açma programıdır. Kullanıcılar, Microsoft Office dosyaları, MOV, MPG, FLV, MKV, görüntü dosyaları, kod dosyaları ve diğer dosyaları kullanarak temel ve standart belgelerin, ses / video ve görüntü dosyalarının çoğunu açabilir.

2. File Viewer Lite

File Viewer Lite, adından da anlaşılacağı gibi kolay kullanılabilecek bir dosya açıcıdır. Yazılım, yerel olarak 120’den fazla dosya formatının açılmasını destekler.

3. Open Freely

Open Freely, atacağınız neredeyse her şeyi açmayı başaran en iyi görüntüleyicilerden biridir. Bu yazılımı yüklemek oldukça kolaydır, kaçınılması gereken üçüncü taraf yazılım yüklemesi yoktur ve tamamen ücretsizdir. DOC, MP3, MP4, PSD, JPG, BMP ve hatta MKV gibi standart dosya formatlarının çoğu bu yazılım tarafından desteklenmektedir.

Dosya Uzantısı Nasıl Değiştirilir?

Bir dosya uzantısı değiştirmek için basitçe yeniden adlandırmak, dosyanın ne tür olduğunu değiştirmez. Dosya türünü gerçekten değiştirmek için, her iki tür dosyayı da destekleyen bir program veya dosyayı bulunduğu biçimden olmasını istediğiniz biçime dönüştürmek için tasarlanmış özel bir araç kullanmak gerekir.

Örneğin, Sony dijital kameranızdan bir SRF görüntü dosyanız olduğunu, ancak görüntüyü yüklemek istediğiniz bir web sitesinin yalnızca JPEG dosyalarına izin verdiğini varsayalım. Dosyayı .srf’den .jpg’ye dönüştürmeniz gerekir.

Dosyayı SRF’den JPEG’e dönüştürmek için, her ikisini de tam olarak destekleyen bir programdan yardım almanız gerekir. Böylece SRF dosyasını açabilir ve ardından görüntüyü JPG / JPEG olarak dışa aktarabilir veya kaydedebilirsiniz. Bu örnek için Adobe Photoshop mükemmel bir görüntü işleme programıdır.

İhtiyaç duyduğunuz her iki biçimi de yerel olarak destekleyen bir programa erişiminiz yoksa, birçok özel dosya dönüştürme programı mevcuttur.

Dosya Uzantılarını Değiştirmek için Kullanabileceğiniz Program/Siteler

Bir dosyanın kaydedilme biçimi onunla ne yapabileceğinizi ve onu hangi programların açacağını belirler. Her biçimi farklı bir dil olarak düşünün, bazıları yalnızca belirli platformlar ve uygulamalar tarafından anlaşılır. Herhangi bir dosyaya erişmek için onu yeni bir biçime dönüştürmeniz gerekebilir.

Örneğin, meslektaşınızın bir macOS kelime işlemcide oluşturduğu bir şey Windows 10 bilgisayarınızda çalışmayabilir. Ya da sizden bir fotoğraf yüklemenizi isteyen bir web sitesi, bunun belirli bir dosya türü olduğu konusunda ısrar edebilir. Böyle durumlarla karşılaştığınızda, dosya uzantılarını değiştirmek için kullanabileceğiniz bazı programlar vardır.  Bu programları kullandığınız arama motoruna ‘’pdf to jpeg, svg to png, word to pdf, psd to pdf’’ vb. arama kelimeleri yazarak bulabilirsiniz.  

Tavsiye isterseniz de, bu programların en popülerlerini sizin için listeledik:

1. Video Uzantılarını Değiştirmek

Video dönüştürme ihtiyaçlarınız için ücretsiz olarak kullanabileceğiniz Handbrake ve VLC programları en popüler uygulamalardır.

Handbrake (Windows, macOS ve Linux için) akla gelebilecek hemen hemen her formattaki video dosyalarını alır ve diğer popüler video türlerine dönüştürür, kullanımı basittir.

Aynı derecede etkileyici olan VLC Media Player (Windows, macOS ve Linux için) MPEG-4, H.264, WMV ve MKV dahil olmak üzere ek eklenti olmadan çok sayıda video formatını oynatabilir. Ayrıca, farklı dosya türlerinin çoğunu dönüştürebilir.

2.  Görüntü Uzantılarını Değiştirmek

Fotoğraflarınızı dönüştürmek için çok fazla ücretsiz program bulabilirsiniz, fakat en popüler uygulamalar; XnConvert, Adapter ve Zamzar’dır.

XnConvert (Windows, macOS ve Linux için) resimleri yeniden boyutlandırmanıza, renk derinliğini değiştirmenize ve hatta fotoğraflarınızı dönüştürürken metin eklemenize olanak tanır. Eğer aceleniz varsa, XnConvert ile tek seferde tüm toplu görüntüleri dönüştürebilirsiniz.

XnConvert kadar popüler olan Adapter (Windows ve macOS için) daha kullanıcı dostu bir programdır. Başlamak için, dosyaları uygulama arayüzünün üstüne sürükleyin, çıktı formatınızı seçin ve ardından ‘Dönüştür’ simgesini tıklayın. Adapter, uzun bir dosya listesini tek seferde dönüştürmenize olanak tanır. Ayrıca popüler video ve ses dosyası biçimlerini de dönüştürmenize de yardımcı olur.

Kurulum gerektirmeyen ve herhangi bir web tarayıcısı ile  çalıştırılabilen bir şeyi tercih ediyorsanız, Zamzar’ı deneyebilirsiniz.  Zamzar; resimler, video ve ses de dahil olmak üzere 1.200’den fazla farklı dosya türünü ve bu türden dönüştürmeyi destekler.

3. Sesi Uzantılarını Değiştirmek

Zamzar ve Adapter gibi yukarıda bahsettiğimiz uygulamalardan bazıları ses dosyalarını da değiştirir. Fakat, özel bir ses dönüştürücü istiyorsanız, birçok başka program bulabilirsiniz.

Free Audio Converter (yalnızca Windows için) iyi bir seçimdir. Bu uygulamayla, sesinizi program penceresine sürükleyin, alttaki listeden çıktı formatınızı seçin ve uzantınızı değiştirin. Free Audio Converter; MP3, AAC, WMA, OGG ve FLAC gibi yaygın ses formatlarını destekler.

Dönüştürürken ses üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmak istiyorsanız, ücretsiz ses editörü Audacity’yi (Windows, macOS ve Linux için) kullanabilirsiniz.

4. Belge Uzantılarını Değiştirmek

Belgeler, müzik ve film dosyalarıyla karşılaştırıldığında nispeten daha basit şekilde dönüştürülebilir. En popüler uygulamaları; Doxillion Document Converter ve FileZigZag’dir.

Doxillion Document Converter (Windows ve macOS için); Word, HTML, PDF ve diğer yaygın belge biçimlerini destekler ve kullanımı kolaydır. Her şeyi tek bir ekran arayüzüyle halleder. Bir dosya listesi oluşturmak için ‘Dosya Ekle’ düğmesine basın, ardından altındaki bölmede çıktı seçeneklerinizi ayarlayın.

FileZigZag de, Microsoft Office formatları ve PDF’ler dahil olmak üzere çeşitli dosya türlerini dönüştürebilecek popüler programlardandır. Basit ve kullanımı kolaydır, herhangi bir tarayıcı penceresinden çalıştırmanız mümkündür.

Yukarıdaki listede en çok kullanılan dosya uzantılarını, bu dosyalarını nasıl açacağınızı ve dönüştüreceğinizi sizinle paylaştık. Siz en çok hangi dosya uzantılarını kullanıyorsunuz? Farklı dosya uzantıları kullanıyorsanız, yorum bölümünde bize yazın, bir sonraki güncellememizde listeye ekleyelim. Bu listeyi veya içeriğimizi geliştirmek için deneyimlerinizi ve önerilerinizi paylaşmayı unutmayın.