Iddianame yazıldıktan kaç gün sonra mahkeme olur

* Kanunlar Fihristinde yapılan aramada çıkan Kanunun Resmî Gazete tarihi veya sayısına tıklandığında yayımlandığı günün Resmî Gazetesine gider. Kanunun tüm değişikliklerinin işlendiği güncel metne ulaşılmak istenirse, Mevzuat Türü bölümünün altındaki Kanunlar butonundan arama yapılması gerekmektedir.

* Kanunlar Fihristinde yapılan aramada çıkan Kanunun Resmî Gazete tarihi veya sayısına tıklandığında yayımlandığı günün Resmî Gazetesine gider. Kanunun tüm değişikliklerinin işlendiği güncel metne ulaşılmak istenirse, Mevzuat Türü bölümünün altındaki Kanunlar butonundan arama yapılması gerekmektedir.

Bu yazımızda iddianame, iddianame nedir, takipsizlik kararı nedir, iddianame nasıl değerlendirilir, iddianamenin değerlendirilmesi sonrası açılış nedir, iddianamenin iadesi sebepleri nelerdir gibi sorulara cevap bulmaya çalışacağız.

İddianame Nedir? 

Ceza Muhakemesi Kanunu‘na göre iddianame düzenleme konusunda tek yetkili makam Savcılıktır. Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir. Savcılığın iddianame düzenlemesi ve düzenlenen iddianamenin mahkemeye sunulması ile ara muhakeme evresi başlar. Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler. 

Şayet soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hallerinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilir. Buna takipsizlik kararı da denir.

İddianame Nasıl Düzenlenir? İddianamede Bulunması Gereken Unsurlar Nelerdir?

Görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenen iddianamede,

•  Şüphelinin kimliği,
•  Müdafii,
•  Maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliği,
•  Mağdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanunî temsilcisi,
• Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliği,
• Şikâyette bulunan kişinin kimliği,
• Şikâyetin yapıldığı tarih,
• Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri,
• Yüklenen suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,
• Suçun delilleri,
• Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri mutlaka gösterilmelidir.

İddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır. (CMK m.170/4)

İddianamenin sonuç kısmında, şüphelinin sadece aleyhine olan hususlar değil, lehine olan hususlar da ileri sürülür. (CMK m.170/5)

İddianamenin sonuç kısmında, işlenen suç dolayısıyla ilgili kanunda öngörülen ceza ve güvenlik tedbirlerinden hangilerine hükmedilmesinin istendiği; suçun tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında uygulanabilecek olan güvenlik tedbiri açıkça belirtilir. (CMK m.170/6)

İddianamenin Kabulü Kararı Nedir?

İddianamenin düzenlenip mahkemeye sunulması ile birlikte, iddianame şeklen ve esasen incelenir ve iddianamenin iadesi sebeplerinden birinin bulunup bulunmadığı irdelenir. Mahkemece yapılan incelemede iddianamenin kanuna uygun olduğu anlaşılırsa iddianamenin kabulü kararı verilir. İddianamenin kabul kararı ile iddianamenin değerlendirilmesi sonrası açılış olarak da UYAP’a kaydı yapılan evre başlar. İddianamenin kabulü kararı ile kamu davası açılmış olur ve kovuşturma evresi başlar.

İddianamenin İadesi Nedir?

Yukarıda da arz ettiğimiz üzere iddianamenin mahkemeye sunulması üzerine, mahkemece şeklen ve esasen bir inceleme yapılır. Bu inceleme sonucunda iddianamenin kanuna uygun olmadığı kanaatine varılması halinde iddianamenin iadesi kararı verilebilir.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 174. maddesine göre; Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle; 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen, suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen, Önödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen, iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.

İddianamenin İadesi Sebepleri Nelerdir?

Şekli incelemede, iddianamede Ceza Muhakemesi Kanunu‘nun 170/3 maddesinde yer alan şartların bulunup bulunmadığı, iddianamenin yetkili ve görevli mahkemeye verilip verilmediği, kişi bakımından yetki kurallarına uyulup uyulmadığı gibi şekli değerlendirme ve incelemeler yapılır. Örneğin şüphelinin isminin karışıklığa yol açacak şekilde hatalı yazılması iddianamenin iadesi sebebidir.

Mahkeme şekli incelemeyi tamamladıktan sonra, iddianamede yer verilen olaylar ile delillerin ilişkilendirilip ilişkilendirilmediğini incelemeye başlar.

Örneğin;

• CMK m.170/1’e göre; kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir.  Dolayısıyla Cumhuriyet savcısı tarafından düzenlemeyen iddianame iade edilir.
• CMK m.170/4’e göre; iddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanmalıdır. Buna göre suçun unsurlarının, toplanan delillerin ve olayların tartışılmadığı iddianame iade edilir. 
• CMK m.170/6’ya göre; iddianamenin sonuç kısmında, işlenen suç dolayısıyla ilgili kanunda öngörülen ceza ve güvenlik tedbirlerinden hangilerine hükmedilmesinin istendiğinin veya suçun tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında uygulanabilecek olan güvenlik tedbirinin açıkça belirtilmemesi iddianamenin iadesi sebebidir.
• Suçun sübutuna etki edeceği mutlak sayılan bir delil toplanmadan düzenlenen iddianame iade edilir.

İddianamenin iadesi için inceleme süresi 15 gündür. Bu süre iddianamenin mahkemeye verildiği tarihten itibaren başlar. Bu 15 günlük sürenin geçmesi ile iade yetkisi sona erer.  Nitekim CMK m.174/3’te “En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır ” denerek, 15 günlük inceleme süresi geçtikten sonra iddianamenin iadesi kararı verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.

Diğer makalelerimize buradan ulaşabilir veya büromuzdan randevu almak için burayatıklayabilirsiniz.

Tutuklandıktan kaç gün sonra mahkeme olur?

Ilk mahkeme kaç ay sonra olur?

İddianame hazırlama süresi ne kadardır?

Mahkeme duruşma tarihi ne zaman belli olur?