Kıdem tazminatı son maaşa göre mi hesaplanır

İş hayatına atılan her insanı ilgilendiren konulardan biri de kıdem tazminatıdır.

4857 sayılı İş Kanunu ile şartları belirlenen kıdem tazminatı, çalışanlara maddi güvence sağlarken işverenlere de çalışan sirkülasyonunun önüne geçme imkânı tanımaktadır.

Kıdem tazminatının nasıl hesaplandığı, hangi şartlarda hak kazanıldığı gibi tüm çalışanların merak ettiği konulara Multinet Up olarak bu yazımızda değindik.

Kıdem Tazminatı Nedir?

1475 sayılı İş Kanunu''nun 14. maddesine göre, işçinin işe başladığı tarihten itibaren aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalışılan süreler gözönüne alınarak, hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işveren tarafından çalışana ödenecek tazminata “Kıdem Tazminatı” denilmektedir.

Kıdem Tazminatına Hak Kazanmanın Koşulları Nelerdir?

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için çalışanın her şeyden önce sigortalı olarak ve iş yerinde en az 1 yıldır çalışıyor olması gerekmektedir. Bu şartları karşılayan her çalışan kıdem tazminatına hak kazanmanın ilk şartını karşılamış demektir ancak bu şartlar tek başlarına kıdem tazminatı almaya yeterli değildir.

Kıdem tazminatı alabilmek için, aşağıda saymış olduğumuz durumlardan herhangi birinin gerçekleşmiş olması gerekmektedir;
 

• İşverenin, kanunda belirtilen haklı nedenlerin hiçbirine dayanmadan çalışanı işten çıkartması.
• İş sözleşmesine konu olan işin, çalışanın sağlığını ya da yaşam şeklini tehlikeye sokması.
• İşveren ya da birlikte çalışmak zorunda olduğu başka bir çalışanın taşıdığı bulaşıcı hastalığa yakalanması.
• İşverenin; iş sözleşmesinin imzalanması sırasındaçalışana işin nitelikleri ile ilgili yanlış bilgi vermesi.
• Çalışana veya çalışanın aile fertlerinden herhangi birine işveren tarafından hakaret edilmesi, onur kırıcı ithamlarda ya da cinsel tacizde bulunulması.
• İşverenin, çalışandan yasadışı bir iş yapmasını istemesi.
• Çalışanın başka bir çalışan tarafından cinsel tacize uğradıktan sonra bu durumu işverene bildirmesine rağmen işveren herhangi bir önlem almaması.
• İş yerinde bir haftadan daha uzun süre ile işin durmasına neden olacak bir durumun oluşması.
• Kadın çalışanın, evlendikten sonraki 1 yıl içerisinde işten ayrılmak istemesi.
• Erkek çalışanın askerlik görevini yerine getirmek için silah altına alınması.
• Emekliliğe hak kazanılması.
• Malullük durumunun oluşması.
• Çalışanın ölmesi.

Yukarıda yer alan bu durumların herhangi biri oluşmuşsa, çalışan derhal fesih yolu ile sözleşmesini feshedip kıdem tazminatı alabilir, çalışılan işyerinin  de kanunun 4. maddesindeki istisnalar dışında kalan bir işyeri olması gerekir. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi durumunda, mahkeme yoluyla ve yasal faiziyle birlikte alınabilmektedir.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İş Kanununa tabi bir işyerinde en az bir yıl çalışmış olan işçinin işyerinde kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde ayrılması halinde çalıştığı her yıl için kendisine 30 günlük en son brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenecektir. Her yıl için ödenecek olan kıdem tazminatı miktarı tavan rakamını geçemeyecektir.

Tam yıl dışında kalan süre için ise, 30 gün üzerinden oranlama yapılarak tazminat miktarı hesaplanacaktır. Burada bilinmesi gereken bir konu; kıdem tazminatının tavan tutarıdır.

2022 yılı birinci yarısı için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen kıdem tazminatı tavan tutarı 10.596,74 TL’dir. Yani brüt ücreti bu rakamdan yüksek olan işçilerin alabileceği tazminat yıllık olarak bu tutarda olacaktır.

Kıdem tazminatı Gelir Vergisi Kanunu''nun 25. maddesine göre gelir vergisinden, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu''nun 77. maddesine göre de sigorta priminden muaftır.

Kıdem Tazminatı Hesaplama İşlemi

• Çalışanın çalıştığı toplam süre belirlenir.
• Çalışanın çalıştığı toplam yıl sayısı ile aldığı son brüt ücret (yol, yemek ve diğer yan ödemelerle birlikte) çarpılır.
• Tam yıl sürenin dışında kalan sürenin toplam gün sayısı belirlenir ve günlük brüt ücretle çarpılır.
• Ortaya çıkan tutardan %0,759 oranında damga vergisi kesilir ve geriye kalan tutar, kıdem tazminatı tutarını gösterir ve çalışana bu tutar ödenir.
   

Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi İş Kanununda yer almamakta, Borçlar Kanununa göre belirlenmektedir. Bir çok yargıtay kararında da kıdem tazminatının 10 yıllık dava zaman aşımı süresine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

İş kanunları, ücret hesaplamaları, iş sözleşmeleri ve insan kaynakları ile ilgili çeşitli bilgiler içeren yazılarımıza Multinet Up Blog sayfasından ulaşabilirsiniz.

BENZER İÇERİKLER