Alerji nedir en çok görülen türleri nelerdir

Vikipedi, özgür ansiklopedi

SEM'de çeşitli polenlerin görünüşü. Polenler en bilinen alerjenlerdendir.

Alerji, vücudun, aslında zararlı olmayan bazı maddelerden veya hava şartlarından etkilenmesi ya da psikolojik etkenler sonucu bazı maddelere aşırı reaksiyon göstermesidir.

Normalde vücudu koruyan bağışıklık sistemi, bazı insanlarda zararlı olmayan birtakım çevresel antijenlere (alerjen) karşı da aşırı yanıt verir. Bu reaksiyonlara "alerji" adı verilir. Alerjik reaksiyonlar tek tip değildir, birçok yolla ortaya çıkarlar, vücudun değişik bölümlerinde meydana gelebilirler ve çeşitli şiddette olabilirler.

Alerjik reaksiyonlara neden olan maddelere "alerjen" denir. Bu maddeler solunum yolu ile alınabildiği gibi, ciltten temas ya da yiyecek şeklinde ağızdan da alınabilir. Bu maddeler alerjik reaksiyon gelişebilmesi için vücuda daha önceden girmiş olmaları gerekir. Yani vücudun bağışıklık sisteminin bu maddeyle daha önce karşılaşması ve bunlara duyarlı hale gelmesi gerekir. Daha sonraki karşılaşmalarda çok hızlı bir şekilde reaksiyonlar gelişir. Reaksiyon gelişiminden de vücuttaki mast hücrelerinin alerjenler aracılığı ile parçalanması ve içinden "histamin" denilen maddenin çıkması sorumludur. Aşağıda özellikle solunum yolu ile alınan ve en sık karşılaşılan alerjenler verilmiştir.

Alerji belirtileri kaşıntı, kurdeşen ya da astım, alerjik rinit (saman nezlesi) belirtileri, hapşırma, burun akıntısı, burun ve genizde kaşıntı, burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı olarak görülebilir. Kişi, eğer bazı maddelerle temasından dolayı alerji oluyorsa, o maddenin uzaklaştırılması ile sorun çözümlenmiş olur.

İmmün (bağışıklık) sistem, yabancı maddelerle karşılaştığında onları tanımayı ve belleğine almayı öğrenir. Ardından yabancı maddelere (antijenlere) karşı antikorlar üreterek yanıtını hazırlar. Organizmada ne zaman aynı antijen görülse hatırlama özelliği nedeniyle daha önceden hazırlanmış yanıt başlar. Bu nedenle örneğin, saman nezlesi olan bir kişi her yıl polenlerle karşılaşınca immun sistemdeki bu özellik sebebiyle hemen reaksiyon gösterir.

Alerji çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Alerjik rinit
• Alerjik astım
• Alerjik dermatit
• Alerjik konjonktivit

Genel alerjikler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bitkiler ve polenleri;
  • çavdar
  • yulaf
  • çayır otu
  • Huş ağaçları
  • Isırgan otu
• küf sporları
• İlaçlar;
  • penisilinler
  • sülfonamidler
  • salisilatlar
  • lokal anestezikler
• Yiyecekler;
  • fındık
  • susam
  • çikolata
  • deniz ürünleri
  • yumurta
  • bezelyeler, fasulyeler, fıstıklar, soya fasulyesi ve diğer baklagiller

Et ve et ürünleri köfte vs.

• • soya
  • süt
  • buğday
  • mısır ya da darı
• Böcek ısırıkları;
  • arı sokması
  • yaban arısı
  • akrep vb. hayvanlar
• Hayvansal ürünler;
  • hayvan kılı
  • hamamböceği
  • akarlar
• Diğer;
  • Lateks
  • Sigara dumanı

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Amerikan Alerji Akademisi 10 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Astım ve Alerji birliği(Amerika) 31 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Astımla ilgili 23 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Alerji sözcüğünü günlük yaşam içerisinde sıklıkla kullanıyor, kimi zamanda farklı anlamlar yüklüyoruz. Elbette alerji ve neden olduğu hastalıklar çağımızın en sık görülen sorunlarının başında gelmektedir. Bilimsel olarak tanımlamak gerekirse alerji, bağışıklık sistemimizin yabancı maddelere karşı verdiği anormal bir yanıttır. Günlük yaşamda sevmediğimiz hoşlanmadığımız ama zararı olmayan kişilere karşı kullandığımız kimine göre gereksiz tepkilerdir aslında.

Yeni çıkan hastalıklar değil aslında. Tarihsel olarak M.Ö eski Mısırda arı sokmaları neticesinde hayatını kaybedenleri, at alerjisi olan Roma imparatorlarını biliyoruz. Ancak alerji biliminin ortaya çıkışı ancak 20.yy başında olmuştur. O dönemlerde çok daha az sayıda görülen alerjik hastalıklar son 30-40 yıl içerisinde çok yaygın olarak görülmeye başlanmıştır. Öyle ki tüm dünyada sadece astımlı hasta sayısının 300 milyon olduğunu tahmin edilmektedir. Besin proteinlerine karşı gelişen alerjiler ise sonuçları itibarı ile artık halk sağlığı sorunu gibi görülmektedir. Besin alerjileri hayatın ilk yıllarında başlayıp anafilaksi gibi ağır ölümcül olabilen reaksiyonların en önemli nedenini oluşturmaktadır.

Alerji ve ilişkili hastalıkların niye bu kadar sık görüldüğünü anlamak açısından yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Çoklu faktörlere bağlı olarak gelişen bu hastalıklarda kalıtım ve çevresel faktörler çok önemli rol oynamaktadır. Bu çerçevede “hijyen hipotezi” alerjik hastalıkların sıklığındaki artışı açıklamak için önerilmiş ve bilimsel çevrelerce genel kabul görmüştür.

Vücudumuz alerjik olduğu maddelere verdiği yanıtlar ya da reaksiyonlar sonucu ortaya çıkan bulgular etkilediği organ sistemine göre farklılıklar gösterebilir. Bulgular çok hafif olabileceği gibi yaşamı tehdit eden anafilaksi gibi ağır da olabilir.

Alerjen olarak adlandırdığımız yabancı maddeler ile karşılaştığınızda aşağıdaki bulgular ortaya çıkabilir

• Hapşırık
• Burun akıntısı, kaşıntı
• Öksürük
• Hırıltı
• Nefes darlığı
• Ciltte kaşıntı ve kızarıklık
• Yüzde, dudaklarda ve gözde şişlik
• Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı.
• Tansiyon düşüklüğü
• Bayılma

Bu şikayetleriniz alerjik bir hastalığa bağlı olabilir. Alerjik hastalıklara tanı konulması deneyim gerektirir. Kimi zaman kendinde alerjik hastalık olduğunu düşünenlerin yanıldıklarını yanlış tanı yüzünden gereksiz yere tedavi aldıklarını ya da hayatlarını kısıtladıklarını görüyoruz. Bu nedenle mutlaka alerji ve klinik immünoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gereklidir.

En çok görülen alerji türleri nelerdir?

Alerji ne demek?

En tehlikeli alerji Nedir?

Ne tür alerjiler var?