Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve formüllere bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, ders notlarını senin için derliyoruz!📚 Bu yazımızda 10. Sınıf Konularından Tuzlu Su Kaynakları, Okyanuslar,
Denizler, Tatlı Su Kaynakları, Göller, Akarsular, Yeraltı Suları hakkında bilmen gerekenler ile Yeryüzündeki Su Kaynakları konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana hem TYT hem AYT’de yardımcı olur. İyi okumalar! Dünyamızın %71’i sularla kaplıdır. Bu su kaynaklarının oluşumunu, türlerini, dağılışını ise coğrafyanın
Hidrografya adlı alt dalı incelemektedir. Bu yüzden coğrafyanın önemli inceleme alanlarından bir tanesi Dünyadaki ve Türkiye’deki su kaynakları konusudur. Başlıca su kaynaklarını ”okyanuslar, denizler, göller, akarsular, buzullar ve yeraltı suları” oluşturmaktadır. Bu su kaynaklarının hepsi özellikleri bakımından aynı değildir. Genel olarak tatlı su, tuzlu su ve acı su olmak üzere türlere ayrılır. Dünyadaki mevcut su miktarının %97,5’i tuzlu su %2,5’i tatlı sudur.
Tuzlu su doğrudan kullanıma uygun değildir ve kullanmak için arıtma işlemi gerekir. Bu işlem oldukça teknolojik gelişmişlik ve maddi güç gerektirmektedir. İnsanların doğrudan kullanımına uygun olan su türü ise ”bazı” tatlı sulardır. Tatlı su dünyadaki tüm su türleri içinde %2,5’lik kısmı oluşturur. Fakat her ne kadar tatlı su dense de tüm tatlı sular kullanılabilir diye bir kaide yoktur aslında. Çünkü dünyadaki tüm tatlı suların %68’i buzul halindedir. Geriye kalan tatlı suyun da
bir kısmını bataklıklar oluşturmaktadır. Kabaca bir hesapla Dünyadaki tüm su miktarının %97,5’i tuzlu olduğu için kullanıma uygun değildir. Geriye kalan %2.5’lik tatlı suyun ise sadece %10’unu kullanabildiğimizi söyleyebiliriz. Bu da aslında suyun ne kadar kıymetli olduğunu anlamamız gerektiğini ortaya koymaktadır. NOT: Kara ve denizlerin dağılışından ötürü Güney Yarımkürede Kara azdır. Bu yüzden su ile kaplı alan daha fazladır. Dünyadaki su dağılımına baktığımızda ise çoğunluğun Güney
Yarım Kürede olduğunu görürüz. Tatlı Su KaynaklarıBataklık, Buzullar, Akarsular, Yeraltı suları ve Bazı Göller tatlı suya örnektir. Bataklıklar ve Buzulların tatlı su kaynağı olduğuna dikkat etmek gerekir. Bu bilgi kulağa biraz tuhaf geldiği için testlerde soru olarak karşımıza çıkma ihtimali bulunmaktadır. GöllerKara üzerindeki çukurların veya çanakların sularla dolması sonucu oluşmuş su kütlelerine göl denir. Okyanuslarla doğrudan bağlantısı yoktur. Bazı istisnalar dışında denizlerden küçüktürler. Her yükseltide göl görülebilir. Göller oluşum ve su türü bakımından çok çeşitli içeriğe sahiptir… Göl GideğeniGöllerin hepsi tatlı suya sahip değildir. Bazı göller tuzlu bazıları ise sodalı suya sahip olabilir. Suyun yapısını belirleyen faktörleri: İklim koşulları, göl çanağının kayaç yapısı, gölü besleyen su kaynaklarının su özelliği, gölün büyüklüğü ve derinliği şeklinde sıralayabiliriz. Bu faktörlerin yanı sıra göl sisteminde ‘’göl gideğeni’’ olmaması gölde tuz birikmesine sebep olmaktadır. Göller, beslenme kaynaklarından çanaklarına kapasiteyi aşan miktarda su geldiğinde oluşan fazlalığı gideğenleri (göl ayağı) vasıtasıyla boşaltır.Kısaca göl gideğenine sahip olan göller tatlı suya sahipken gideğene sahip olmayan göller ise tuzlu suya sahiptir diyebiliriz. Bilinçsiz sulama neticesinde göl gideğenleri kuruyabilir ve sularında tuz birikebilir. Örneğin son dönemlerde Burdur Gölü’nün gideğeni bilinçsiz sulama neticesinde kurumuştur ve suyunda tuz birikimi meydana gelerek tatlı su özelliğini kaybetmiştir. Oluşumuna Göre GöllerGöl oluşması için arazide bir derinlik oluşması ve bu derinliğin su ile dolması gerekmektedir. Peki mantık yürütecek olursak derinlik elde etmemizin yolları nelerdir sorusuna ne cevap verebiliriz ? Derinlik elde etmek için 2 yol vardır.
Tatlı su kaynaklarından göllerin oluşumu ve türlerinin ardından bir diğer tatlı su kaynağı olan akarsular ve akarsular ile ilgili bazı terimleri bilmemiz gerekmektedir. AkarsularYeryüzündeki su kaynakları denince akla gelen önemli faktörlerden biri de akarsulardır. Eriyen kar ve buzların yanı sıra yağışlarla veya kaynak suları ile beslenen, bir yatak boyunca eğime bağlı olarak sürekli veya belli bir dönem akan sulara akarsu denir. Akarsular, yeryüzündeki tatlı yüzey sularının %2’sini oluşturur. Akarsuyun doğduğu yere kaynak, döküldüğü yere ağız, kaynağından ağzına kadar içinde aktığı çukurluğa akarsu yatağı denir. Akarsuyun kolları ile birlikte sularını topladığı alana havza, akarsu havzalarını birbirinden ayıran sınıra da su bölümü çizgisi adı verilir. Akarsuların birçoğunun denizlerle bağlantısı bulunur. Denizlere dökülen akarsulara açık havza denir. Denizle bağlantısı olmayanlara ise kapalı havza denir Akarsuyun akış hızına ise debi denir. Akarsu ne kadar beslenirse o kadar hızlı akmaktadır. Beslenme durumu ise bulunduğu bölgenin iklimine, en çok yağış aldığı döneme bağlanabilir. Debi arttıkça akarsuyun taşıdığı malzemenin boyutu ve miktarı da artmaktadır. Yeraltı SularıYeryüzüne düşen yağışların ve yeryüzündeki suların yer altına sızarak geçirimsiz bir tabaka üzerinde birikmesiyle yer altı suları oluşur. Yer altındaki suyu süzen, ileten ve depolayan ortamlara akifer denir. Dünyadaki tatlı su varlığının %30,8’ini yer altı suları oluşturur. Yer altı sularının içme ve kullanma suyu, sulama, jeotermal enerji üretimi gibi birçok alanda kullanıldığını görmek mümkündür. Yer altı sularının yeryüzüne çıktığı yerlere kaynak denir. Kaynak çeşitleri:
Şimdi Yeryüzündeki Su Kaynakları soru çözümlerine devam edebilirsin!Bu konuda bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Yeryüzündeki Su Kaynakları konusu, Coğrafya dersi için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Tuzlu Su Kaynakları, Okyanuslar, Denizler, Tatlı Su Kaynakları, Göller, Akarsular, Yeraltı Suları gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Yeryüzündeki Su Kaynakları konusundan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. TYT ve AYT Coğrafya’da sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri. Bilgileri, tanımları ve önemli tarihi gelişmeleri öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Konu anlatımı yazımıza da göz attıktan sonra, kendi kaynaklarından sonra MEB Kaynaklarına da göz atmanı tavsiye ediyoruz.📚 ☀️☀️☀️ Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin. Sınava hazırlanmanın en kolay yolu Sınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlan ÜCRETSİZ KAYDOL Dünyadaki su kaynaklarının kullanım alanları nelerdir?Tarım, enerji, kentleşme, gıda, sanayi, sosyal dinamikler ve çevre hakkı bu süreçte ele alınması gereken belli başlı sektörler ve alanlardır. Dünya su kaynaklarının yaklaşık %70'i tarım amaçlı kullanılmaktadır. Bunu %19 ve %11 ile sanayi ve evsel kullanım izlemektedir (FAO Aquastat, 2013).
Dünyadaki su kaynakları nelerdir?Başlıca su kaynaklarını ”okyanuslar, denizler, göller, akarsular, buzullar ve yeraltı suları” oluşturmaktadır.
Yeryüzündeki bütün su kaynakları kullanılabilir mi?Dünyadaki suların ancak % 2.5`i ise nehir ve göllerde tatlı su olarak bulunmaktadır. Ancak yeryüzündeki su kaynaklarının yaklaşık % 0.3'ü kullanılabilir ve içilebilir özelliktedir.Tatlı su kaynaklarının % 87`si kutuplarda ve yeraltında hapsedilmiş olup akarsularda bulunan su ise toplam su miktarının ancak ‰ 1`dir.
Su kaynakları nelerdir 10 sınıf?Dünya üzerindeki su kaynaklarını okyanuslar, denizler, göller, yeraltı suları, bataklıklar, kalıcı kar ve buzullar oluşturur.
|